Tìm hiểu về bệnh thoái hóa khớp
Tuổi cao là nguyên nhân chính gây ra thoái hóa khớp, bệnh gây ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống người bệnh, tuy nhiên nếu biết cách phòng ngừa, chăm sóc sức khỏe thì có thể làm chậm quá trình lão hóa, người bệnh có thể chung sống “hòa bình” với bệnh. Xoay quanh về thoái hóa khớp, GS. TS. BS Nguyễn Đức Công, cố vấn chuyên môn BVĐK Hòa Hảo – Medic Cần Thơ, Chủ tịch Hội đồng Bảo vệ Sức khỏe Cán bộ miền Nam, Chủ nhiệm Bộ môn Lão khoa Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Phó Chủ nhiệm Bộ môn Nội - Khoa Y - ĐH Quốc gia, Phó Chủ tịch Hội Lão khoa Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Nội khoa Viêt Nam, Phó Chủ tịch Hội Tim mạch TP. HCM, có một số chia sẻ như sau:
* Giáo sư có thể chia sẻ một số kiến thức cơ bản về bệnh thoái hoá khớp?
Thoái hoá khớp là bệnh thoái hoá, loạn dưỡng của khớp, biểu hiện sớm nhất ở sụn khớp sau đó có biến đổi ở bề mặt khớp và hình thành các gai xương, cuối cùng dẫn đến biến dạng khớp. Thoái hoá khớp là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh khớp ở những người lớn tuổi, cả nam và nữ. Có trên 50% số người trên 65 tuổi bị thoái hoá khớp, ở những người trên 75 tuổi thường bị thoái hoá ít nhất ở một khớp nào đó.
Nghề nghiệp có liên quan đến tỉ lệ mắc bệnh thoái hoá khớp, người làm công việc nặng có tỉ lệ mắc bệnh cao hơn những người làm công việc nhẹ. Ở độ tuổi 45-55 tỉ lệ mắc bệnh ở nam và nữ ngang nhau, nhưng sau tuổi 55 bệnh gặp ở phụ nữ với tỉ lệ cao hơn so với nam.
* Dấu hiệu nào để nhận biết một người đang bị thoái hóa khớp, thưa giáo sư?
Người bị thoái hóa khớp có biểu hiện lâm sàng như: đầu tiên cảm giác bị đau ở các khớp khi vận động, vận động bị hạn chế, có thể có những đợt viêm khớp hoạt hóa tại các khớp thoái hóa, nặng hơn là biến dạng khớp. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể cảm thấy có tiếng lục khục khi vận động khớp, cứng khớp buổi sáng (thường cứng khớp không quá 30 phút), có thể sờ thấy các chồi xương quanh khớp, teo cơ do ít vận động, tràn dịch khớp (do phản ứng viêm thứ phát của màng hoạt dịch), thường không có biểu hiện toàn thân.
Người nghi ngờ bị thoái hóa khớp có thể đến các cơ sở y tế để bác sĩ khám, cho thực hiện các cận lâm sàng để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh. Các kỹ thuật cận lâm sàng có thể dễ dàng phát hiện thoái hóa khớp là: chụp X quang khớp, siêu âm, chụp CT Scanner (cắt lớp điện toán), chụp MRI (cộng hưởng từ), nội soi khớp, xét nghiệm máu hoặc dịch khớp. Các khớp thoái hóa thường gặp là: Thoái hóa khớp gối, thoái hóa khớp háng, thoái hóa khớp bàn tay, gai xương gót, thoái hóa đốt sống lưng, cổ…
- Bệnh nhân thoái hoá khớp gối thường thấy đau và đi không vững, đau tăng khi lên xuống cầu thang, hoặc khi gấp gối.
- Thoái hoá khớp háng, bệnh nhân thường đau ở vùng háng khi vận động.
- Thoái hoá cột sống cổ, hoặc cột sống thắt lưng gây triệu chứng đau cổ gáy, đau thắt lưng, hạn chế vận động cột sống, khi có chèn ép và các rễ thần kinh sẽ đau theo các rễ...
.jpg?ver=2022-06-15-163407-853)
Người có tuổi, có biểu hiện của thoái hóa khớp nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán, điều trị sớm. (Ảnh: chỉ có tính chất minh họa)
* Xin giáo sư cho biết nguyên nhân nào dẫn đến thoái hóa khớp?
Thoái hóa khớp xảy ra khi sự tái tạo và thoái hóa của sụn khớp bị mất cân bằng. Quá trình thoái hóa diễn ra nhanh hơn khiến phần sụn, đệm giữa các khớp hao mòn, hai đầu xương sát lại gần, chạm vào nhau gây tổn thương, đau nhức. Thoái hóa khớp có 2 loại: thoái hóa khớp nguyên phát và thoái hóa khớp thứ phát.
Các yếu tố nguy cơ gây thoái hóa khớp:
- Tuổi tác: Sự lão hóa là nguyên nhân chính gậy thoái hóa khớp, thường bắt đầu xuất hiện từ sau tuổi 40. Tuổi càng cao thì nguy cơ mắc bệnh càng lớn.
- Người béo phì: Béo phì dễ dẫn đến thoái hóa khớp, đặc biệt là khớp gối.
- Tổn thương khớp: Khớp bị tổn thương hoặc hoạt động quá sức cũng có thể gây ra bệnh.
- Dị tật bẩm sinh về khớp: Những người bị dị tật bẩm sinh về khớp thì dễ bị thoái hóa khớp và nghiêm trọng hơn (ví dụ chân vòng kiềng kiểu chữ X hoặc chữ O).
- Di truyền: Gia đình có bố hoặc mẹ bị thoái hóa khớp thì nguy cơ cũng sẽ cao hơn nhiều lần so với người khác.
- Có tiền sử phẫu thuật: cắt sụn chêm...
- Có tiền sử bệnh xương: bệnh Paget hoặc hoại tử xương.
- Mắc bệnh huyết học: gặp ở bệnh nhân Hemophilie có tiền sử tràn máu các khớp tái phát nhiều lần gây thoái hóa khớp thứ phát.
- Bệnh nội tiết và rối loạn chuyển hóa: To đầu chi, Cushing (do u thượng thận hoặc hội chứng lệ thuộc thuốc corticoid) và sử dụng corticosteroid kéo dài, Gout (gút).
* Thoái hóa khớp có điều trị khỏi và có biện pháp nào phòng thoái hóa khớp không, thưa giáo sư?
Y học hiện nay vẫn chưa tìm được phương pháp điều trị nào có thể chữa khỏi hoàn toàn được thoái hóa khớp. Tuy nhiên, việc điều trị có thể làm chậm tiến triển của bệnh, giúp bệnh nhân “sống chung” được với bệnh, cải thiện chất lượng sống cho người bệnh. Kết hợp với việc điều trị bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh cần tránh các tư thế gây lệch trục khớp, hạn chế mang vác quá nặng và tránh tải nặng lên các khớp (gối, hông), giảm cân, luyện tập thể dục đều đặn, tập vật lý trị liệu,…
Phòng bệnh: Thoái hóa khớp là quy luật tự nhiên nên gần như không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, nếu biết cách phòng ngừa sẽ giúp làm chậm quá trình thoái hóa:
- Có chế độ sinh hoạt, luyện tập, ăn uống khoa học, hợp lý, nhất là từ sau 40 tuổi.
- Tránh các tư thế không phù hợp hoặc động tác đột ngột, quá mạnh khi làm việc, sinh hoạt.
- Kiểm soát cân nặng, tránh béo phì để giúp giảm áp lực lên các khớp xương.
- Đến bác sĩ ngay khi có các dấu hiệu bất thường về khớp để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị kịp thời.
- Cung cấp cho cơ thể những dưỡng chất cần thiết, tốt cho xương, sụn giúp cân bằng quá trình thoái hóa và tái tạo của sụn khớp, làm tăng độ dẻo dai, sức bền cho cơ xương khớp.
* Xin Cảm ơn giáo sư!
Bệnh viện Đa khoa Hòa Hảo – Medic Cần Thơ có đầy đủ các phương tiện xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh và đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên khoa, giàu kinh nghiệm để chẩn đoán, phát hiện và điều trị sớm thoái hóa khớp. Đặc biệt, Khoa Y học Cổ truyền của Bệnh viện có dùng phương pháp châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt và các loại thảo dược thiên nhiên để hỗ trợ điều trị phục hồi chức năng và giảm đau ở nhiều bệnh lý, trong đó có bệnh thoái hóa khớp. Quý khách có nhu cầu khám, điều trị thoái hóa khớp xin liên hệ:
+ Địa chỉ: số 102, đường Cách mạng Tháng Tám, P. Cái Khế, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ
+ Hoặc đăng ký khám qua tổng đài bệnh viện 02923 909 999.
+ Tổng đài Trung tâm Kiểm tra Sức khỏe: 0896 169 169
+ Tìm hiểu thêm thông tin trên Website: http://mediccantho.com.vn
Bệnh viện Đa khoa Hòa Hảo - Medic Cần Thơ
“Niềm tin sức khỏe”
Tổ Truyền thông